سقف یوبوت

سقف یوبوت به قالب‌های ماندگار درسقف که به صورت بیضی یا گوی مانند هستند؛ می‌گویند. این قالب‌ها در داخل سقف تعبیه می­‌شوند و قابل برداشت نیستند و با پلی وود بتن آن را مهار می­‌کنیم. دهانه یوبوت بین 10 تا 13 متر با توجه به نیاز ساختمان انتخاب می‌شود. در ادامه به معرفی بیشتر سقف یوبوت می‌پردازیم.

سقف یوبوت U-Boot

 امروزه از سیستم های سقف متفاوتی برای سبک سازی سازه استفاده می‌شود که از آن جمله می توان به سیستم سقف یوبوت اشاره کرد. نوعی سازه پلیمری از پلی پروپیلن بازیافتی به عنوان دال توخالی در ساخت و ساز به کار می‌رود. این مصالح، بدون وارد کردن بار اضافی بر ساختمان، به کاهش آسیب‌های ناشی از وزن سبک سازه کمک می‌کنند. این سیستم برای سبک‌سازی دال‌ها و دال‌های بتنی در ساختمان‌ها استفاده می‌شود.

U-Boot باعث ایجاد حفره در بتن و حذف بتن ناکارآمد می‌شود. این قالب‌ها نقش سازه‌ای ندارند و هدف اصلی آنها استفاده در دال‌های بتنی برای حذف بتن اضافی و ایجاد سوراخ‌های توخالی در دال ها می‌باشد.

 تاریخچه پیدایش سقف یوبوت

در سال 2001 میلادی (1379 خورشیدی)، مهندس ایتالیایی «روبرتو گراند» (Roberto Grande) سیستم قالب‌بندی بتن جدیدی را معرفی کرد که به نام «یوبوت» (U-Boot) شناخته شد. این سیستم باعث کاهش مصرف بتن، تولید دی‌اکسید کربن و هزینه‌های حمل و نقل می‌شود.

ویژگی های سقف یوبوت

سقف یوبوت به صورت یک سیستم دال بتنی توخالی یا به شکل قالب‌های مکعبی دو طرفه طراحی شده است. در این سیستم حجم دهی با قالب‌های یوبوت بین اسلب ها انجام می‌شود. با قرار دادن این قالب ها در داخل دال بتنی استحکام و سختی دال افزایش یافته و امکان پوشاندن دهانه‌های بزرگتر به دلیل ضخامت و سختی دال فراهم می‌شود.

اجزای یوبوت دارای ابعاد هندسی مکعبی هستند که با توجه به محاسبات طراحی و الزامات پروژه مورد استفاده قرار می‌گیرند. در فرآیند اجرای دال‌های توخالی، ابتدا آرماتور لایه زیرین قرار داده می‌شود. سپس یوبوت‌ها بر روی شبکه آرماتور در لایه زیرین چیده می‌شوند. پس از آن، آرماتور برشی و آرماتور میانی نصب می‌گردند و در نهایت عملیات بتن‌ریزی انجام می‌شود که عملکرد مجموعه را بهبود می‌بخشد.

الزامات اجرایی و دیتیل سقف یوبوت

• بستن قالب‌های دال یوبوت و آماده سازی آن

در اولین مرحله قالب‌بندی زیرین دال یوبوت را داریم. این قالب‌ها  از جنس چوب، پلی وود، فلز و یا کارتن پلاست هستند.

• آرماتور گذاری شبکه ی تحتانی

شبکه آرماتور تحتانی با توجه به نقشه اجرایی باید با حداقل یک میلگردی که بین قالب یوبوت تعبیه می‌شود بسته می‌­شود.

قالب‌های یوبوت با فواصلی که توسط اتصال‌دهنده‌های افقی تامین می‌شود در کنار یکدیگر قرار داده می‌شوند این فاصله بیست سانت است. وجود پایه مثلثی شکل  در زیر  یوبوت و اتصال آن به قالب زیرین یا پلی وود  باعث می‌گردد  که حجم بتن بین  یوبوت و قالب پلی وود تامین گردد .

• چیدمان قالب‌ها

قالب یوبوت بین آرماتور تحتانی و فوقانی قرار می‌گیرد .

• آرماتورگذاری شبکه‌ی فوقانی

بعد از اتمام قالب یوبوت آرماتور فوقانی به صورت یک مشبک بر روی قالب یوبوت قرار می‌گیرد و این آرماتور که به عنوان آرماتور  حرارتی  می­‌باشد؛ می­‌بایستی با آرماتورهای پوتر  درگیر گردد.

• بتن ریزی اولین لایه سقف

در بتن ریزی یوبوت به خاطر اینکه قالب یوبوت ما سبک بوده و حرکت نداشته باشد بتن را به صورت رفت و برگشت یک لایه خیلی نازک که با یوبوت ارتباط داشته باشد ریخته تا مقدار بتن سفت گردد و باعث شود که قالب یوبوت حرکت نکند و در جای خود بماند و بعد از این عمل و پر نمودن پودرها کل سقف را با بتن و با عیار مخصوص و رده مقاومتی محاسب در نقشه‌های اجرایی اعلام نموده پوشش می‌­دهیم.

• مرحله باز کردن قالب

بعد از بتن ریزی برای باز کردن قالب مستلزم مقداری زمان هستیم که این زمان بستگی به آب و هوا دارد. در زمانی که آب و هوا گرم باشد باز کردن قالب خیلی زود انجام می‌­شود. ولی در زمانیکه بروردت آب و هوا  زیاد باشد این عمل طولانی خواهد بود. مثلا اگر فرض کنیم که هوا 30 درجه سانتی گراد باشد باز کردن قالب بعد از یک هفته انجام خواهد شد و در زمان برودت اگر منفی 15 درجه باشد این عمل تا یک ماه هم به طول می انجامد. علت این‌که باز کردن قالب به این حالت می­گردد به این خاطر است که گیرندگی بتن یا سخت شدن بتن طی 90 روز می‌­باشد.

انواع قالب‌های یوبوت

• قالب یوبوت تک

به صورت یک حجم مکعب مربعی شکل می‌­باشد که به صورت تکی بوده با فاصله مشخص طبق محاسبات سازه کنار هم چیده می‌­شود.

• قالب دوبل یوبوت

این قالب به صورت دوبل بوده و بر روی هم سوار است و با توجه به نوع کاربری ساختمان و استراکچر محاسباتی استفاده می‌­شود .

• قالب یوبوت اصلاح شده

این نوع قالب همان قالب معمولی یوبوت بوده که  با توجه به محاسبات به صورت تک یا دوبل استفاده می­‌شود.

• قالب یوبوت پلی استایرن

کلا قالب یوبوت از نوعی پلاستیک به نام پلی استایرن درست می‌­شود علت اینکه این قالب از پلی استایرن تهیه می­‌شود این است که مقاومت این نوع قالب در برابر خراب شدن مقاوم می‌­شود.

مزایای استفاده از سقف یوبوت در ساختمان

•  افزایش  تعداد طبقات یک ساختمان ­

• سقف یوبوت در مقابل آتش سوزی مقاوم و ضد اشتعال است.

• دهنه‌­های ستون­‌ها به نسبت سازه‌­های دیگر بیشتر  و از لحاظ سازه‌­ای سبکتر

• صرفه جویی در مصرف مواد اولیه در بتن  مانند فولاد و بتن در ساخت و ساز

هنگامی که قالب‌های روند، یک شبکه یکپارچه در بالا و پایین پروژه ایجاد می‌­شود که باعث صرفه جویی در مواد یوبوت می‌­شود.

•  سبک وزن  و نصب بسیار آسان

سازه‌های یوبوت و مخلوط بتن برای ایجاد سطوح با وزن بالا بدون نیاز به ستون‌های متعدد ،باعث کاهش ستون‌های ساختمان  و سازه  را انعطاف پذیر می‌­کند.

•  عایق حرارتی و صوتی

وزن سازه  کاهش یافته و نیاز به به فونداسیون عمیق نیست.

•  کاهش بار ستون‌ها و پایه‌های ساختمان

مقاومت در برابر زلزله را افزایش داده و اثرات نیروی زلزله را کاهش می‌دهد.

• کاهش مصرف آب را به میزان قابل توجهی

با توجه به سرعت بالای پیاده سازی سیستم یوبوت، زمان ساخت کمتر  می‌­باشد.

• در مقایسه با دال‌های سنگین سنتی صرفه جویی در مصرف بتن و فولاد صرفه جویی

معایب  استفاده از سقف‌های یوبوت

1-  میلگرد بیشتری نسبت به سقف‌های دیگر

2- هزینه بیشتر به نسبت  سقف وافل  و سقف تیرچه بلوک

3- نداشتن توجیه اقتصادی در دهانه کوتاه اجرای سقف یوبوت

4-  نشتی بتن در داخل قالب در هنگام بتن ریزی نامناسب

5- موارد مصرف بتن بیشتر در قالب‌های اصلاح شده و دوبل

6-  احتمال بلند شدن قالب ها در هنگام اتصال نامناسب

7-   جلوگیری  از پوشیده شدن کامل سقف با بتن اسپیسرهایی مربعی

8- آرماتور بندی در قسمت تحتانی و هم فوقانی  کرد و قرار گرفتن یوبوت در بین آرماتور تحتانی و فوقانی

مقایسه سقف یوبوت با سقف تیرچه بلوک یا تیرچه پیش تنیده

از قالب‌های ماندگار استفاده و در بتن  جایگذاری  و در بالای قالب یک لایه بتن به قطر ده سانت تا 15 سانت ریخته می­‌شود. زیر  آن قالب هم همچنین میلگرد گذاری  و بتن قرار می‌­گیرد. در قسمت زیرین برای نگه داشتن بتن از پلی وود استفاده می­‌کنیم  که هزینه آن بالاست. تیرچه بلوک یا تیرچه پیش تنیده یک تیرچه پیش تنیده یا خر پایی که تیرچه خرپایی را می‌­توان در محل کارگاه مونتاژ و نصب کرد. تیرچه پیش تنیده باید در کارخانه ساخته شود و به محل کار انتقال داده شود. از بلوک و آکاسیو می­‌توان استفاده کرد و آکاسیو سبک‌تر و بلوک سنگین‌تر است.

در محاسبات سازه خیلی تاثیر دارد. اگر از آکاسیو استفاده شود، محاسبات  از لحاظ میلگرد و دیوارها و ستون‌ها و فنداسیون سبکتر می­‌شود. ولی استفاده از  بلوک سفال محاسباتمان سنگین‌تر می­‌کند. میلگرد حرارتی که در یوبوت هم داریم به صورت مشبک  اجرا می­‌شود و بتن روی تیرچه قرار می­‌گیرد. قطر آن بین 10 تا 15 سانتی‌متر متغییر و دستمزد تیرچه پایین‌تر ازیوبوت است. یوبوت نیاز به متخصص دارد ولی در تیرچه نیاز به نیروی متخصص نیست. در یوبوت دهانه‌ها یک مقدار بیشتر ولی در تیرچه پیش تنیده  و تیرچه خرپایه دهانه‌ها به خاطر محدودیت متراژ کمتر است.

مقایسه سقف یوبوت با سقف کوبیاکس

در کوبیاکس دهنه‌ها بین 8 تا ده متر و در یوبوت از ده متر به بالا تا سیزده یا چهاده متر می­‌رسد. با توجه به محاسبات نرم افزار سازه، مشخص می­‌شود که چه دهانه هایی استفاده شود. در کوبیاکس دهانه زیاد نیست و به نسبت یوبوت کوبیاکس سنگین‌تر است. یوبوت سبکتر از کوبیاکس و وافل از یوبوت سبکتر هست. بین کوبیاکس و وافل حدود  170 کیلوگرم بار مرده  کمتر می­‌شود.

مقایسه  سقف یوبوت با وافل

سقف یوبوت و وافل هر دو سازه بتنی هستند. یوبوت دال مجوف  هم از بالا و هم از پایین  قالب ماندگاری بتن دارد. جنس قالب داخل بتن ماندگار و جنس لیپرو پین است. علت این‌که این قالب داخل بتن قرار می‌گیرد این است که بتن ناکارآمد از داخل وافل یا یوبوت حذف شود. یوبوت به علت هزینه  و بتن بیشتر کمتر استفاده می‌­شود. در یوبوت ساختمان سنگین‌تر و از لحاظ بار زلزله ای ضعیف‌تر  است ولی در وافل مستحکم‌تر است. در  وافل زلزله تاثیر ندارد ولی در یوبوت دیده   می‌­شود. در وافل صدا مشهود ولی در یوبوت صدا کمتر است. دال پایین نگهدارنده صدا است.

وافل قالبش غیر ماندگار  است و چند بار استفاده می‌­شود ولی قالب یوبوت یک بار استفاده  و برداشته نمی‌­شود. وافل از نظر اجرا سرعتش بالاتر و یوبوت پایین‌تره و هزینه یوبوت بیشتر از وافل است؛ به همین علت  یوبوت صرف ندارد. یوبوت در ساختمان‌های خیلی بزرگ کار می­‌شود که بازم پیشنهاد نمی‌­شود. وافل بهتر از یوبوت است، یوبوت دهانه هاش بزرگتر و تا ده متر هم می­‌رسد؛ ولی در کوبیاکس بین 8 تا ده متر،  در وافل با رعایت اصول بیشتر از دوازده متر هم می­‌شود. نوع قالب از نظر شکل و شمایل با هم فرق می­‌کند ولی کاربردش یکی است.

و در پایان…

امروزه استفاده از مصالح ساختمانی با کیفیت بالا در ساخت و ساز اهمیت ویژه ای دارد. با توجه به اتفاقات طبیعی، مهندسان ساختمان همواره به دنبال استفاده از مصالحی هستند که ساختمان را در برابر زلزله و سایر اتفاقات طبیعی محافظت کنند. بهترین گزینه برای این کارسیستم سقف یوبوت است که در  مقاله فوق به معرفی آن پرداختیم . ما در هلدینگ زیباسازان در مشهد با مدیریت روح الله قدرتی در صنعت ساختمان خدمات مشارکت در ساخت و خرید و فروش ملک را به شما عزیزان ارائه می‌دهیم. با مشاوران ما در ارتباط باشید.