مقاوم‌سازی ساختمان در برابر زلزله به چه صورت است؟ استفاده از مصالح مقاوم، اجرای دقیق و نظارت کافی، استفاده از سیستم های جداساز لرزه ای، مستحکم کردن سازه‌های موجود برای مقاوم سازی زلزله در ساختمان به کار می‌رود.
مقاوم‌سازی ساختمان در برابر زلزله: راهکارهایی برای ساخت و ساز ایمن
زلزله یکی از مخرب‌ترین بلایای طبیعی است که می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری به جان و مال انسان‌ها وارد کند. با توجه به اینکه ایران در منطقه‌ای زلزله‌خیز واقع شده است، توجه به اصول مهندسی زلزله در ساخت و ساز ساختمان‌ها امری ضروری است. در این مقاله، به بررسی راهکارهای مقاوم‌سازی ساختمان‌ها در برابر زلزله می‌پردازیم.
-
اهمیت مقاوم‌سازی ساختمان در برابر زلزله
مقاوم‌سازی ساختمان در برابر زلزله، به معنای طراحی و ساخت سازه‌ها به گونه‌ای است که در هنگام وقوع زلزله، کمترین آسیب را ببینند. این امر نه تنها باعث حفظ جان افراد ساکن در ساختمان می‌شود، بلکه از خسارات مالی ناشی از تخریب ساختمان نیز جلوگیری می‌کند. همچنین، مقاوم‌سازی ساختمان‌ها به کاهش تلفات جانی و اقتصادی ناشی از زلزله کمک شایانی می‌کند.
-
اصول کلی مقاوم‌سازی ساختمان
1-طراحی مقاوم در برابر زلزله
طراحی ساختمان‌ها باید بر اساس اصول مهندسی زلزله انجام شود. این امر شامل محاسبه بارهای لرزه‌ای، انتخاب مصالح مناسب و طراحی اتصالات مقاوم است.
2- استفاده از مصالح مقاوم
در مقاوم‌سازی ساختمان در برابر زلزله، مصالح مورد استفاده در ساخت ساختمان‌ها باید از مقاومت بالایی در برابر نیروهای لرزه‌ای برخوردار باشند. بتن مسلح، فولاد و چوب از جمله مصالحی هستند که به طور گسترده در ساخت و ساز مقاوم در برابر زلزله استفاده می‌شوند.
3- اجرای دقیق و نظارت کافی
اجرای دقیق و نظارت کافی بر روند ساخت و ساز از اهمیت بالایی برخوردار است. اشتباهات اجرایی می‌تواند باعث کاهش مقاومت ساختمان در برابر زلزله شود.
4- استفاده از سیستم‌های جداساز لرزه‌ای
سیستم‌های جداساز لرزه‌ای، همچون فنرهای لرزه‌ای، می‌توانند ساختمان را از زمین جدا کرده و از انتقال نیروهای لرزه‌ای به سازه جلوگیری کنند.
5- مستحکم کردن سازه‌های موجود
در صورتی که سازه‌های موجود بر اساس استانداردهای مقاوم در برابر زلزله ساخته نشده‌اند، باید با استفاده از روش‌های مقاوم‌سازی همچون ژاکت بتنی، ورق‌های فولادی و الیاف FRP تقویت شوند.
-
راهکارهای مقاوم‌سازی در انواع ساختمان‌ها
ساختمان‌های بتنی: در مقاوم‌سازی ساختمان در برابر زلزله، استفاده از بتن مسلح با مقاومت بالا، اجرای صحیح آرماتوربندی و استفاده از اتصالات مناسب از جمله راهکارهای مقاوم‌سازی ساختمان‌های بتنی در برابر زلزله است.
ساختمان‌های فولادی: استفاده از مقاطع فولادی با مقاومت بالا، جوشکاری و پیچ‌کاری مناسب و استفاده از سیستم‌های مهاربندی از جمله راهکارهای مقاوم‌سازی ساختمان‌های فولادی در برابر زلزله است.
ساختمان‌های آجری: استفاده از آجرهای مقاوم، ملات مناسب و کلاف‌بندی افقی و عمودی از جمله راهکارهای مقاوم‌سازی ساختمان‌های آجری در برابر زلزله است.
-
نقش قوانین و مقررات در ساخت و ساز ایمن
قوانین و مقررات ملی ساختمان نقش مهمی در تضمین ایمنی ساختمان‌ها در برابر زلزله دارند. رعایت دقیق این قوانین و مقررات توسط مهندسان، سازندگان و مالکان ساختمان‌ها الزامی است.
7 روش کلیدی برای ایمنی بیشتر
زلزله یکی از مخرب‌ترین بلایای طبیعی است و مقاوم سازی ساختمان‌ها در برابر آن، از اهمیت حیاتی برخوردار است. در این مقاله، به بررسی 7 روش کاربردی و موثر برای مقاوم سازی ساختمان‌ها در برابر زلزله می‌پردازیم:
1. مقاوم سازی با دیوارهای برشی
دیوارهای برشی یکی از رایج‌ترین و کارآمدترین روش‌ها برای مقاوم سازی ساختمان‌های بلند در برابر زلزله هستند. این دیوارها که معمولاً با بادبندها تقویت می‌شوند، در برابر نیروهای جانبی مقاومت کرده و از تخریب ساختمان جلوگیری می‌کنند. دیوارهای برشی به صورت جفت عمل می‌کنند و به تیرها و دال‌های فونداسیون متصل می‌شوند.
2. مقاوم سازی با FRP
سیستم‌های پلیمری تقویت‌شده با الیاف (FRP) به دلیل مقاومت بالا و وزن سبک، به عنوان یک روش موثر برای مقاوم سازی ساختمان‌ها شناخته شده‌اند. این سیستم‌ها به ویژه در تقویت ستون‌ها، تیرها، دال‌ها، دیوارهای برشی و دیوارهای آجری کاربرد دارند و برای سازه‌های بتنی کهنه و آسیب‌دیده بسیار مناسب هستند.
3. میراگرها برای کنترل نوسانات
میراگرهای لرزه ای به طور موثری نوسانات ساختمان در هنگام زلزله را کاهش می‌دهند. انواع مختلفی از میراگرها وجود دارند، اما میراگرهای اصطکاکی یکی از کارآمدترین روش‌ها برای اتلاف انرژی ناشی از زلزله هستند. این میراگرها با ایجاد اصطکاک، انرژی جنبشی را جذب کرده و به ساختمان اجازه می‌دهند به صورت الاستیک حرکت کند.
4. میانقاب؛ روشی مقرون‌به‌صرفه
میانقاب‌ها، قاب‌هایی از سازه هستند که با مصالحی مانند آجر پر می‌شوند و دیوارهایی ایجاد می‌کنند که وزن زیادی از ساختمان را تحمل می‌کنند. استفاده از میانقاب‌ها باعث افزایش مقاومت ساختمان در برابر نیروهای جانبی شده و به دلیل هزینه کمتر و اجرای سریع، در مناطق روستایی و شهرستان‌ها رایج است.
5. استفاده از مهاربند (بادبند)
مهاربندها یا بادبندها، الگوهای هندسی هستند که به طور استراتژیک در سازه قرار می‌گیرند تا استحکام آن را در برابر نیروهای جانبی افزایش دهند. این اجزا نقش مهمی در حفظ جان افراد دارند و در برابر باد، زلزله و بارهای وارده از سایر اجزای سازه مقاومت می‌کنند. مهاربندها باید در دو جهت عمود بر هم در طول و عرض ساختمان اجرا شوند و معمولاً با طرح دیوارها همخوانی دارند.
6. افزایش مقاومت با شاتکریت
شاتکریت روشی است که در آن بتن با فشار بر روی سطح پاشیده می‌شود. این روش برای مقاوم سازی دیوارهایی که در معرض لرزش یا زلزله هستند، استفاده می‌شود. برای افزایش مقاومت، از یک شبکه میلگرد در زیر شاتکریت استفاده می‌شود تا یک لایه متراکم، مقاوم و باربر ایجاد شود. شاتکریت به ویژه در بهسازی ساختمان‌ها و پل‌ها با ساختار پیچیده کاربرد دارد.
7. جداسازهای لرزه ای، راهکاری نوآورانه
جداسازهای لرزه ای یک رویکرد نوآورانه برای جداسازی ساختمان از زمین و کاهش انتقال شوک لرزه ای به سازه هستند. این روش با نصب جداسازها بین زمین و سازه، از آسیب‌های ثانویه به تجهیزات داخل ساختمان جلوگیری می‌کند. انواع مختلفی از جداسازها مانند بلبرینگ‌های لاستیکی، جداسازهای لغزشی و جداسازهای هسته سربی وجود دارد.
و در پایان…
مقاوم‌سازی ساختمان در برابر زلزله امری ضروری و حیاتی است که می‌تواند از خسارات جانی و مالی ناشی از زلزله جلوگیری کند. با رعایت اصول مهندسی زلزله، استفاده از مصالح مقاوم، اجرای دقیق و نظارت کافی، و بهره‌گیری از سیستم‌های نوین، می‌توان ساختمان‌هایی مقاوم و ایمن در برابر زلزله ساخت. همچنین، ارتقای فرهنگ ایمنی و آموزش عمومی در زمینه زلزله و مقاوم‌سازی ساختمان‌ها نقش بسیار مهمی در کاهش تلفات و خسارات ناشی از زلزله دارد.
ما در هلدینگ زیباسازان در مشهد با مدیریت روح الله قدرتی در صنعت ساختمان خدماتی مانند: ساخت و ساز با هزینه کم، تهاتر در ساخت و ساز و مشارکت در ساخت، خرید و فروش ملک را به شما عزیزان ارائه می‌دهیم. با مشاورین ما در ارتباط باشید.