سفت کاری ساختمان؛ برای پایداری و طول عمر بنا استفاده می شود. یکی از حیاتی‌ترین مراحل در ساخت و ساز، سفت کاری است که مستقیماً بر طول عمر، پایداری و مقاومت ساختمان تأثیر می‌گذارد. سفت کاری در واقع شامل احداث کلی ساختمان از پایه تا مرحله‌ای است که آماده نازک کاری می‌شود. این فرایند شامل گودبرداری، پی‌ریزی، بتن‌ریزی، فونداسیون، عایق‌کاری، سنگ‌کاری، نصب در و پنجره، نصب تیر و ستون، اجرای سقف، دیوار چینی و موارد دیگر است. در ادامه، به بررسی جامع سفت کاری ساختمان می‌پردازیم تا شما درک کاملی از این مرحله کلیدی در ساخت و ساز داشته باشید.
منظور از سفت کاری ساختمان چیست؟
سفت کاری ساختمان، به عنوان اولین مراحل عملیات اجرایی ساختمان، شامل مجموعه‌ای از فعالیت‌ها است که استحکام و پایداری سازه را تضمین می‌کنند. این فعالیت‌ها شامل موارد زیر است:
1- کندن پی ساختمان: آماده‌سازی بستر برای پی‌ریزی
2- بتن‌ریزی پی ساختمان: اجرای فونداسیون و شالوده بنا
3- نصب ستون و بیس پلیت‌ها: ایجاد اسکلت اصلی سازه
4- اجرای دیوارها: ساخت دیوارهای باربر و جداکننده
5- کلیه عملیات بتن ریزی، کرسی چینی، بلوکاژ، اجرای تیر و ستون و دیوارچینی
اجرای سقف کلیه ساختمان
به طور کلی، هر آنچه که در ساختمان سازی قبل از شروع جزئیات و تزئینات بنا انجام می‌شود، جزو سفت کاری محسوب می‌گردد. در واقع، مراحل سفت کاری از همان ابتدای شروع احداث ساختمان آغاز می‌شود.
مراحل سفت کاری ساختمان
تمامی ساختمان‌ها، صرف نظر از نوع کاربری، باید مراحل سفت کاری را به طور کامل طی کنند تا به مرحله نازک کاری برسند. این مراحل شامل 6 گام اصلی است:
1. خاک برداری و گودبرداری ساختمان
این مرحله با هدف رسیدن به تراز مناسب پایین‌تر از سطح زمین انجام می‌شود. گودبرداری یا خاک برداری، به معنای هموار و هم‌شیب کردن زمین است. در این فرآیند، برآمدگی‌ها برداشته و فرورفتگی‌ها با سطح زمین هم تراز می‌شوند. به عبارت دیگر، تمامی پستی و بلندی‌های زمین اصلاح می‌گردد.
در عملیات خاکبرداری، حداکثر تا عمق 60 سانتی‌متری حفر انجام می‌شود.
خاکبرداری بسته به نوع زمین، با دست یا با استفاده از ابزارهای ماشینی بزرگ یا کوچک صورت می‌گیرد.
2. پی ریزی ساختمان (قالب‌بندی، بتن ریزی و شناژبندی)
بعد از خاکبرداری، بستر خاک برای اجرای پی آماده می‌شود. برای این کار از بتن با سیمان کم (100 تا 150 کیلوگرم سیمان در هر متر مکعب بتن)، موسوم به بتن مِگر، استفاده می‌شود.
حداقل 10 سانتی متر بتن با سیمان کم روی خاک ریخته و با ماله صاف می‌کنند تا برای بتن ریزی پی‌ها آماده شود.
پی یا فونداسیون، به عنوان عنصر باربر در سازه، وزن ساختمان را به زمین انتقال می‌دهد و ساختمان را در برابر زلزله، باد، طوفان و سایر نیروها مقاوم می‌کند.
این مرحله حساس نیازمند دقت بالایی است، زیرا آرماتوربندی (فولادی که برای مقاومت ساختمان در برابر نیروی کششی و برشی وارد شده) انجام می‌شود.
پس از محاسبات لازم برای تعداد و اندازه آرماتورها و قالب‌بندی، نوبت به بتن ریزی می‌رسد.
بتن ریزی با استفاده از پمپ های بتنی (تاور) در پروژه‌های بزرگ ساختمانی و به صورت دستی در ساختمان‌های کم طبقه انجام می‌شود.
دقت در ویبره زدن بتن برای خروج حباب‌های هوا و افزایش استحکام بتن ضروری است.
پس از پایان بتن‌ریزی، یک الی دو هفته (با توجه به شرایط جوی سایت) برای خشک شدن بتن صبر می‌شود.
انواع پی‌ها با توجه به طراحی:
1- پی سنگی
2- پی بتنی
3- پی فلزی
4- پی شفته‌ای
5- پی آجری
3. اسکلت بندی ساختمان (اسکلت فلزی یا بتنی)
پس از پی ریزی و خشک شدن بتن، نوبت به اسکلت بندی ساختمان یا نصب ستون‌های عمودی می‌رسد. اسکلت بندی به دو روش فلزی یا بتنی انجام می‌شود که انتخاب هر کدام بستگی به شرایط اقتصادی کارفرما، عوامل فنی سازه، کیفیت اجرا، شرایط آب و هوایی و… دارد.
در اسکلت فلزی، ستون‌ها و اسکلت ساختمان با تیرها و ستون‌های فلزی کامل می‌شوند.
در اسکلت بتنی، ستون‌های ساختمان با قالب‌های بتنی ایجاد می‌شوند و بتن در قالب‌ها ریخته شده و منتظر خشک شدن می‌مانند.
مزایای اسکلت بتنی:
1- هزینه اجرای کمتر
2- دسترسی آسان‌تر به مصالح
3- مقاومت در برابر آب و هوای مختلف
4- سختی بیشتر نسبت به اسکلت فلزی
5- مقاومت در برابر آتش‌سوزی بین 1 تا 6 ساعت
6- انعطاف پذیری میلگرد و امکان قالب‌گیری بتن در اشکال مختلف
مزایای اسکلت فلزی:
1- سرعت اجرای بیشتر پروژه
2- ساخته شدن مصالح از قبل
3- مقاومت بیشتر نسبت به بتن
4- وزن سبک‌تر نسبت به اسکلت بتنی
5- انعطاف پذیری بیشتر نسبت به بتن
6- امکان اجرای طرح‌های معماری متنوع‌تر
4. نصب تیرها و اجرای سقف ساختمان
با پایان یافتن ستون‌گذاری و اسکلت بندی، نوبت به نصب تیرها و اجرای سقف ساختمان می‌رسد. پس از نصب ستون‌های اصلی و تشکیل اسکلت بنا، سقف و کف هر طبقه اجرا می‌شود.
روش‌های مختلفی برای ساخت سقف وجود دارد: طاق ضربی، دال بتنی، عرشه فولادی و…
انتخاب روش صحیح اجرای سقف و کف به نوع بنا و شرایط پروژه بستگی دارد.
در پروژه‌های ساختمانی بتنی، تیرها و سقف به طور یکپارچه و یکدست ریخته می‌شوند و آرماتورها بهم متصل هستند.
تیرچه‌ها روی پلهای اصلی (تیرهای فلزی) در ترازهای موردنظر کارگذاری می‌شوند.
فاصله بین تیرچه‌ها با بلوکهای مجوف پر شده و پس از نصب میلگردهای حرارتی و میلگردهای تکمیلی، بتن دال سقف ریخته می‌شود.
رعایت مندرجات آیین‌نامه بتن ایران در مورد زمان برچیدن پایه‌ها و پایه‌های اطمینان الزامی است.
5. تیغه چینی دیوارها
دیوارها، عناصر سازه‌ای قائم ساختمان هستند که نقش محافظت از ساختمان، انتقال بخشی از بار وارده به زمین و جدا کردن فضا را بر عهده دارند.
دیوارها معمولاً از فلز، بتن، آجر، سنگ، چوب و… ساخته می‌شوند.
نحوه اجرای دیوارها بستگی به جنس آن‌ها دارد.
6. پایان سفت کاری ساختمان
در این مرحله، سفت کاری ساختمان به پایان می‌رسد و ساختمان، بدنه و چهارچوب اصلی خود را پیدا می‌کند.
در این مرحله، تمام ایرادات احتمالی باید گرفته شده و مراحل نازک کاری ساختمان آغاز شود.
اصول مهم در سفت کاری ساختمان
سفت کاری ساختمان یکی از مراحل اصلی ساخت بنا است که در صورت انجام صحیح و اصولی، پایداری و طول عمر ساختمان را تضمین می‌کند.
دقت در طراحی و کیفیت اجرا، از اصول اولیه این مرحله هستند.
انتخاب مصالح مناسب و استفاده صحیح و اصولی از آن‌ها نیز بسیار مهم است.
طراحان و مهندسین سازه باید با متریال نوین و به‌روز مانند انواع ورق‌های پیش ساخته کامپوزیتی، فولاد و بتن سبک، ورق سیمانی یا محصولات سمنت برد آشنا باشند و از این مصالح در جایگاه مناسب استفاده کنند.
و در پایان…
سفت کاری ساختمان شامل 6 مرحله اصلی است که هدف آن پایداری و مقاومت در سازه است. این مرحله از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا برای داشتن یک ساختمان ایمن، تمامی مراحل ابتدایی باید به درستی و دقیق طی شوند. هر کدام از این مراحل نیازمند گروه‌های خاص با تخصص بالا است. با رعایت اصول و نکات ذکر شده، می‌توانید از کیفیت و ایمنی ساختمان خود اطمینان حاصل کنید.
ما در شرکت زیباسازان در مشهد با مدیریت روح الله قدرتی در صنعت ساختمان خدماتی مانند: ساخت و ساز با هزینه کم، تهاتر در ساخت و ساز و مشارکت در ساخت، خرید و فروش ملک را به شما عزیزان ارائه می‌دهیم. با مشاورین ما در ارتباط باشید.