قالب‌بندی بتن یا همان فرم‌ورکینگ، یکی از مؤثرترین مراحل در فرآیند ساخت و ساز است که تأثیر بسزایی در شکل‌دهی، استحکام و دوام سازه‌های بتنی دارد. در ادامه به بررسی انواع قالب‌بندی بتن و نحوه اجرای صحیح آن خواهیم پرداخت.
انواع قالب‌بندی بتن
1. قالب‌های چوبی
به دلیل مواد اولیه در دسترس، این نوع قالب‌بندی معمولاً ارزان‌تر است. این قالب ها، قابلیت برش و تنظیم به اشکال مختلف بر اساس نیاز پروژه. به دلیل تأثیرپذیری از رطوبت و شرایط محیطی عمر کوتاهی دارند و نصب و ساخت این قالب‌ها زمان‌بر است.
2. قالب‌های فلزی
قالب های فلزی بتنی عمر طولانی و مقاومت در برابر شرایط محیطی را دارند و قابلیت استفاده مجدد در پروژه‌های مختلف را دارند. این نوع قالب بندی هزینه اولیه بالایی دارد و نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتر برای خرید دارد. به خاطر وزن سنگین این قالب نیاز به تجهیزات خاص برای جابجایی و نصب دارد.
3. قالب‌های پلاستیکی
این قالب سبک بوده و حمل و نقل آن آسان است. به دلیل مقاومت این قالب در برابر رطوبت مناسب برای مناطق مرطوب است. قالب های پلاستیکی نسبت به قالب‌های فلزی کمتر دوام دارد. این قالب ها محدودیت در ابعاد دارد و ممکن است نیاز به قالب‌های متعدد برای پوشش سطح بیشتری باشد.
4. قالب‌های فایبرگلاس
این قالب ها، سطح صاف و یکدست دارند و باعث ایجاد ظاهری زیبا و بدون نقص روی بتن می‌شود. قالب فایبرگلاس، وزن سبک دارد و مقاوم است . این قالب ترکیبی از مزایای پلاستیک و فلز را دارد. به دلیل فرآیند تولید پیچیده‌تر و مواد گران‌تر این قالب هزینه بالایی دارد.
نحوه اجرای قالب‌بندی بتن
-
طراحی و برنامه‌ریزی
پیش از هر اقدامی، طراحی دقیق قالب‌ها بر اساس ویژگی‌های فنی پروژه الزامی است. بررسی ابعاد، شکل، و سایر نیازمندی‌های سازه، نقشه راه اساسی برای نصب صحیح قالب‌ها ارائه می‌دهد.
-
نصب قالب‌ها
قالب‌ها باید به شکل صحیح و با رعایت تراز و فواصل نصب شوند تا تغییرشکل و نشت بتن جلوگیری شود. با استفاده از گیره‌ها و ابزارهای مورد نیاز، قالب‌ها را در جای خود محکم کنید تا نیروی بتن تازه آن‌ها را جابجا نکند.
-
بتن‌ریزی
بتن باید به آرامی و به صورت لایه‌لایه ریخته شود تا فشار ناگهانی به قالب‌ها وارد نشود. استفاده از دستگاه‌های ویبره برای حذف هوا و ایجاد سطحی متراکم و یکدست برای جلوگیری از لرزش بتن ضروری است.
-
برداشتن قالب‌ها
پس از اطمینان از زمان مناسب برای سفت شدن بتن، قالب‌ها باید به‌دقت و بدون ایجاد ترک‌خوردگی یا آسیب به سطح بتن باز شوند. استفاده از ابزار مناسب در این مرحله حیاتی است.
مراحل قالب‌بندی بتن ستون
قالب‌بندی ستون‌های بتنی یکی از حیاتی‌ترین مراحل در ساخت و ساز است که تاثیر زیادی بر کیفیت و دوام سازه دارد.
1. اجرای رامکا
رامکا یا پاشنه بتن برای تعیین فاصله دقیق بین قالب‌ها و میلگردهای ستون‌ها بکار می‌رود. اجرای رامکا پس از بتن‌ریزی فنداسیون و میلگردگذاری ستون‌ها به شکل زیر انجام می‌شود:
-
رامکا فولادی
از میلگردهای فولادی برش‌خورده استفاده می‌شود که در چهار طرف ستون و به صورت عمود برهم قرار می‌گیرند. این میلگردها می‌توانند از طریق جوشکاری یا با استفاده از سیم به یکدیگر متصل شوند.
-
رامکا بتنی
ابتدا با استفاده از ریسمان‌کشی فاصله مناسب بین قالب‌ها و میلگردها مشخص می‌شود. سپس تخته‌های چوبی با ارتفاع 10 سانتی‌متر در پشت این ریسمان‌ها قرار داده شده و بتن‌ریزی در این قالب‌ها انجام می‌شود. پس از گیرش بتن و جدا کردن قالب‌های چوبی، پاشنه بتن (رامکا) آماده است.
2. تهیه و آماده‌سازی قالب‌ها
-
تهیه قالب
انتخاب قالب‌ها باید بر اساس نیاز پروژه و نوع ستون‌ها انجام شود. قالب‌های متنوعی در بازار موجود است که باید با دقت و متناسب با پروژه انتخاب شوند.
-
تمیز کردن قالب‌ها
پس از هر بار استفاده، قالب‌ها باید به دقت از هرگونه آلودگی و بقایای بتن پاکسازی شوند تا کیفیت سطح نهایی بتن تضمین شود.
-
روغن کاری
برای سهولت در جداسازی قطعات بتنی از قالب‌ها، دیواره داخلی قالب را با روغن‌های مخصوص آغشته کنید. این کار به جلوگیری از چسبندگی بتن به قالب نیز کمک می‌کند.
3. بستن قالب‌ها
-
اتصال قالب‌ها
اجزای قالب ابتدا به صورت جدا از هم قرار دارند و باید با استفاده از تجهیزاتی مانند سنجاق، گوه و پین به هم متصل شوند. ابتدا یک جز از قالب به پایه بتنی یا رامکا متصل شده و سپس لبه جز بعدی با میخ به لبه قالب اولیه متصل می‌شود. این روند باید با دقت ادامه یابد تا تمامی قطعات به یکدیگر متصل شوند.
مهر و موم: اطمینان حاصل کنید که تمامی بخش‌ها به خوبی مهر و موم شده‌اند تا از نشت بتن جلوگیری شود.
4. تراز کردن قالب‌ها
تراز بودن قالب‌ها برای یک بتن‌ریزی دقیق و بدون نقص ضروری است. برای این کار از شاقول استفاده می‌شود.
-
نصب شاقول
صفحه چوبی شاقول به صورت عمود به قالب چسبانده می‌شود و مخروط شاقول از مرکز این صفحه آویزان می‌شود. اگر فاصله مخروط از قالب مساوی با طول چوب باشد، قالب تراز است. در غیر این صورت، با استفاده از شمع‌ها باید قالب را تنظیم کنید.
و در پایان…
در این مقاله با انواع قالب های بتنی و نحوه اجرای آن آشنا شدید. ما در هلدینگ زیباسازان در مشهد با مدیریت روح الله قدرتی در صنعت ساختمان سازی خدماتی مانند: تهاتر در ساخت و ساز، خرید و فروش ملک، مشارکت در ساخت و ساخت و ساز را به شما عزیزان طبق استانداردهای روز دنیا ارائه می‌دهیم. با مشاورین ما در ارتباط باشید.